KARACİĞER KANSER TANI VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Karaciğer kanseri tanısı için birçok farklı yöntem kullanılmaktadır. Uygulanacak
testler, kanserin türüne, belirtilere, kişinin yaşına ve genel sağlık durumuna göre
belirlenmektedir.
Fiziksel muayene: Karaciğer, dalak ve diğer yakın organlarda şişme, yumru olup
olmadığını veya diğer değişiklikleri kontrol etmek için karın bölgesine fiziksel
muayene yapılır. Ayrıca karında anormal bir sıvı birikimi, ciltte ve göz beyazlarında
sararma gibi sarılık belirtileri kontrol edilir.
Kan testleri: Kandaki Alfa Fetoprotein (AFP) seviyelerini, hepatit B veya C varlığını,
karaciğer fonksiyonlarının ne kadar iyi çalıştığını görmek için çeşitli kan testleri
yapılabilir.
Ultrasonografi/USG: USG vücudun içindeki yapıların görüntüsünü oluşturmak için
ses dalgaları kullanır. Ses dalgaları karaciğerden, diğer organlardan ve tümörlerden
yansıyarak farklı görüntüler oluşturur. Böylece karaciğerdeki tümörlerin
görüntülenmesini sağlar.
Bilgisayarlı Tomografi (CT/BT) taraması: CT/BT taraması, X-ışınlarını kullanarak
vücudun içinin üç boyutlu bir görüntüsünü oluşturur, böylece karaciğerdeki tümörler
görüntülenebilir. Bazen, daha ayrıntılı görüntü elde etmek için taramadan önce
kontrast madde adı verilen özel bir madde damardan ya da ağız yoluyla verilebilir.
Manyetik Rezonans görüntüleme (MRI ya da Emar): Bu yöntemde, vücudun
ayrıntılı görüntülerini elde etmek için manyetik enerji kullanır. Karaciğerdeki tümörler
görüntülenebilir. Bazen, daha ayrıntılı görüntü elde etmek için taramadan önce
kontrast madde adı verilen özel bir madde damardan ya da ağız yoluyla verilebilir.
Anjiyografi: Kan damarlarının röntgeninin çekilmesidir. Karaciğerin kan damarlarının
röntgende görünmesi için kan dolaşımına bir madde enjekte edilir.
Laparoskopi: Laparoskopi adı verilen ince, ışıklı, esnek bir tüp ile vücudun içinin
görüntülenmesini sağlayan bir yöntemdir. İşlem sırasında sakinleştirici kullanılır,
karaciğer kanseri tanısında çok nadiren uygulanır.
Biyopsi: Mikroskop altında incelenmek üzere az miktarda dokunun çıkarılmasıdır.
Alınan doku teşhis için laboratuvarda incelenir. Birkaç farklı biyopsi yöntemi
bulunmaktadır, hangi yöntemin uygulanacağı kanserinin konumuna bağlıdır.
Karaciğerde bulunan küçük bir kitlenin kanser olup olmadığını belirlemek her zaman
mümkün değildir. Bu durumlarda, özellikle kitle 1 santimetre veya daha küçük
olduğunda, uzmanlar “izle ve bekle” yaklaşımı önerebilir. Bu dönemde tarama testleri
3 ile 6 ayda bir tekrarlanabilir.

Karaciğer Kanserinin Evreleri Nelerdir?
Çoğu kanser türü için evreleme sistemleri kanserin boyutuna bağlıdır, ancak
karaciğer kanserinde tümörün boyutuyla birlikte karaciğer fonksiyonları da dikkate
alınır.
Evre1
Tek tümör vardır ve karaciğer yakınındaki kan damarlarına yayılmamıştır.
Evre2
Yakındaki kan damarlarına yayılmış bir tümör vardır veya herhangi biri 5
santimetreden büyük olmayan birden fazla tümör vardır.
Evre3A
5 santimetreden büyük birden fazla tümör vardır veya bir tümör karaciğer yakınındaki
kan damarlarının büyük bir bölümüne yayılmıştır.
Evre3B
Kanser safra kesesi dışında yakın organlara yayılmıştır veya karın boşluğunda
boyutu önemli olmaksızın bir veya daha fazla tümör vardır.
Evre3C
Kanser yakındaki lenf düğümlerine yayılmıştır.
Evre4
Kanser karaciğerin ötesine, kemikler veya akciğerler gibi vücuttaki diğer yerlere
yayılmıştır. Tümörler herhangi bir boyutta olabilir ve yakındaki kan damarlarına
ve/veya lenf düğümlerine yayılmış olabilir.

Karaciğer kanserinin evresini belirlenmesinde ayrıca Barselona Kliniği Karaciğer
Kanseri (BCLC) sistemi de kullanır. BCLC sistemi, kanseri tümörün özelliklerine,
karaciğer fonksiyonuna, performans durumuna ve kansere bağlı semptomlara göre
sınıflandırır.
Çok erken aşama: Tümör 2 cm’den küçüktür. Karaciğerin ana kan damarlarından
biri olan portal damarda basınç artışı yoktur. Sarılığa neden olan madde olan bilirubin
seviyeleri normaldir.
Erken aşama: Tümör 5 cm’den küçüktür. Karaciğer fonksiyonlarında bozulma
izlenebilir. Portal damarda basınç artışı ve/veya bilirubin seviyelerinde artış
görülebilir.
Orta aşama: Tümör büyük olabilir veya birden fazla tümör olabilir.
İleri aşama: Tümör portal damara yayılmıştır veya lenf düğümleri, akciğerler ve
kemikler gibi vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır.

Karaciğer Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Karaciğer kanseri tedavi seçenekleri, karaciğerin ne kadarının kanserden
etkilendiğine, kanserin yayılıp yayılmadığına ve kişinin genel sağlık durumuna göre
değişmektedir.

Ameliyat
Karaciğer kanserini tedavi etmek için iki tip ameliyat yöntemi kullanılır;
Hepatektomi: Karaciğerin bir kısmı alındığı yöntemdir. Karaciğerin kalan kısmı, tüm
karaciğer fonksiyonlarını üstlenir. Karaciğer birkaç hafta içinde normal boyutuna geri
dönebilir. Kişide ilerlemiş siroz varsa, tümör küçük olsa bile hepatektomi
uygulanamayabilir.
Karaciğer nakli: Karaciğer nakli, belirli bir tümör boyutuna ya da sayısına sahip
olunması ve uygun bir donör olup olmaması gibi kriterler karşılandığında mümkündür.
Genellikle 5 cm veya daha küçük tek bir tümör varsa ya da tümü 3 cm’den küçük olan
3 veya daha az tümör bulunuyorsa uygulanabilmektedir. Bu şartlarla birlikte sınırlı
sayıda karaciğer donörünün bulunması karaciğer naklinin tedavi için bir seçenek
olmasını zorlaştırabilir.

Ablasyon
Karaciğer kanseri tedavisi için farklı türlerde ablasyon yöntemleri uygulanabilir;
Radyofrekans ablasyon: Kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili radyo
dalgaları kullanılır. Doğrudan deriden uygulanabileceği gibi bir kesiden karın içine
sokulan özel iğneler sayesinde direkt tümör hedeflenebilir.
Mikrodalga tedavisi: Tümörün, mikrodalgalar tarafından oluşturulan yüksek
sıcaklıklara maruz bırakıldığı bir tedavi türüdür. Yüksek ısı sayesinde kanser
hücreleri yok edilebilir.
Etanol (alkol) ablasyonu: Kanser hücrelerini yok etmek için ince bir iğne yardımıyla
etanol (saf alkol) doğrudan tümöre enjekte edilir. Genellikle lokal anestezi kullanılır,
ancak kişinin karaciğerinde çok sayıda tümör varsa genel anestezi kullanılabilir.
Kriyoablasyon: Kanser hücrelerini dondurarak yok etmek için uygulanan yöntemdir.
Kriyoterapi ya da kriyocerrahi olarak da adlandırılır.

Embolizasyon
Embolizasyon, cerrahi ile çıkarılamayan tümörleri olan kişiler için bir tedavi seçeneği
olabilir. Ablasyon ile tedavi edilemeyecek kadar büyük tümörleri olan (genellikle 5
cm’den büyük) ve yeterli karaciğer fonksiyonuna sahip kişiler için kullanılabilir. Ayrıca,
ablasyon ile birlikte de uygulanabilir. Embolizasyon, normal karaciğer dokusuna
giden kanın bir kısmını azaltabilir, bu nedenle karaciğeri hepatit veya siroz gibi
hastalıklardan zarar görmüş bazı kişilere uygulanamayabilir.
İki ana embolizasyon tedavisi türü vardır;
Trans-arteriyel radyoembolizasyon(TARE/ Microcure): Uyluğun iç kısmında küçük
bir kesi yapılır ve bir kateter (ince, esnek tüp) yerleştirilir ve hepatik arter isimli
damara doğru ilerletilir. Kateter yerleştirildikten sonra hepatik arteri vasitası ile
tümöre kan akışını değerlendirilir ve prova görüntüleme amaçlı bir madde (MAA)
enjekte edilir.
Prova görüntüleme sonucunda tedaviye engel bir durum izlenmez ise ( barsaklara
kaçış , yüksek akciğer şantı v.s.) birkaç gün sonra hastaya aynı işlem tekrarlanır ve
gerçek tedavi edici akıllı radyoaktif moleküller (Y 90 Microcure ) TARE / Microcure
işlemi uygulanır .
Trans-arteriyel kemoembolizasyon(TAKE): Bu yöntem, trans-arteriyel
embolizasyona benzer şekilde uygulanır. Ek olarak bir antikanser ilacı kullanılır.

Hedefe Yönelik Tedavi
Karaciğer kanserinin hedefe yönelik tedavisi için kinaz inhibitörleri kullanılabilir.
Kinazlar, hücrenin kontrol merkezine önemli sinyaller taşıyan, bir hücrenin yüzeyinde
veya yakınında bulunan proteinlerdir. Bazı kinazlar, tümör hücrelerinin doğrudan
büyümesine; bazıları ise tümörlerin büyümek için ihtiyaç duydukları yeni kan
damarlarını oluşturmasına neden olabilir. Kinaz inhibitörleri bu proteinleri bloke
ederek kanserin ilerlemesini durdurmaya yardımcı olabilir.
İmmünoterapi
Karaciğer kanserinde immünoterapi yöntemi olarak bağışıklık kontrol noktası
inhibitörleri kullanılabilir. Sağlıklı kişide bağışıklık sistemi, normal hücreleri tanır ve bu
hücrelere saldırmaz. Bunu yapmak için bağışıklık hücreleri üzerindeki proteinler olan
“kontrol noktalarından” faydalanır. Kanser hücreleri bazen bağışıklık sistemi
tarafından saldırıya uğramamak için bu kontrol noktalarını kullanır. Kontrol noktası
inhibitörleri olarak adlandırılan kontrol noktası proteinlerini hedef alan ilaçlar, kanser
hücrelerine karşı bağışıklık tepkisini geri kazanmaya yardımcı olabilir.